Leseprobe

19 Ży c i e f i l o z o f a J a c o b a B ö hme g o 3 Karta tytułowa [w:] Gregor Richter, Judicium Gregorii Richteri Gorlicii , Bautzen 1624, Oberlausitzische Bibliothek der Wissenschaften Görlitz, LV 75. 35,9 zostanie później wciągnięta w tę narrację, gdyż Böhme widzi siebie jako próbującego przekazać innym kwestię doświadczonej przez siebie wizji wbrew woli ciemnych sił pragnącym go uciszyć. Jednak władze miasta wcale nie interwenio­ wały ostro. Konfiskata rękopisu i ostrzeżenie, aby Böhme nie wracał do pisania, były jedynymi znaczą­ cymi środkami, jakie podjęto. Wydaje się, że przez sześć lat Böhme przestrzegał tego zakazu. Gdy w 1618 r. wybuchła wojna trzydziestoletnia, zaczął pisać swoją drugą książkę, Beschreibung der drei Principien Göttliches Wesens („O trzech zasadach istoty boskiej”). Böhme postrzega tu wojnę jako kolejny znak Diabła działającego na Ziemi, a zatem prawdopodobnie wznowił swoje wysiłki pisarskie, kierowany potrzebą przekazania swojego przesłania w czasach ciemności. Od 1618 r. autor był szczególnie zainteresowany szerzeniem swojej filozofii, o czym świadczy zintensyfikowanie pisania. Między rokiem 1618 a 1624 (rokiem jego śmierci) Böhme pisał nie­ strudzenie, tworząc w sumie około 30 dzieł. Upierał się jednak, że cała treść jego filozofii zawarta już jest w pierwszej książce – „Aurora, czyli Jutrzenka o po­ ranku” – i że wszystkie kolejne były jedynie próbami poszerzenia i wyjaśnienia tej samej podstawowej wiedzy. Mimo to jego dzieła różnią się znacznie pod względem formy literackiej, a także pod względem istoty treści: obejmują one długi tekst poświęcony historii stworzenia w Księdze Rodzaju ( Mysterium Magnum [„Wielkie Misterium”], 1623), zestaw odpo­ wiedzi na pytania zadawane przez wyznawców ( Vierzig Fragen von der Seelen [„Czterdzieści pytań o duszę”], 1620), dzieło traktujące o przeznaczeniu, czyli kwestii tkwiącej w centrum kluczowego sporu doktrynalnego w protestantyzmie ( Von der Gnaden- wahl [„O przeznaczeniu”, 1623), a także krótsze pisma polemiczne, na przykład polemika skierowana przeciwko Gregorowi Richterowi ( Apologia. Oder Schutzrede gegen Gregor Richter „[Wyrażenie żalu, czyli mowa obrończa przeciwko Gregorowi Rich­ terowi”], 1624). W latach, które upłynęły, zanim powrócił do pisania, Böhme musiał spotykać się z rozmaitym ide­ ami krążącymi w Görlitz, w szczególności tymi do­ tyczącymi filozofii przyrody. Zarówno Beschreibung der drei Principien Göttliches Wesens („O trzech za­ sadach istoty boskiej”, 1619) (ilustr. 2), jak i później­ sze De signatura rerum („O znaczeniu rzeczy”, 1622), zawierają terminologię wywodzącą się z tradycji al­ chemicznej. Rzeczywiście Görlitz stanowiło wów­