10 T11 da la Svizra avessan ils chantuns ch’eran reunids en la Lia separatista forsa tuttina anc impedì l’experiment liberal en il center da l’Europa. Ma quests vischins eran occupads quella giada cun revoltas liberalas en lur agens pajais. Schanegiada d’intervenziuns militaras d’ordaifer e grazia a la svelta victoria da las truppas da la Dieta federala ha ina Cumissiun da constituziun a Berna cumenzà cun sia lavur ils 17 da favrer 1848. Questa cumissiun era pronta da far cumpromiss ed ha elavurà a temp util in sboz ch’era acceptabel per la maioritad. Cun agid da proceduras da votaziun betg dal tuttafatg irreproschablas è quest sboz vegnì acceptà. Ils 12 da settember 1848 è entrada en vigur l’emprima constituziun federala svizra. Cun in sistem da duas chombras adempliva la constituziun ils giavischs dals federalists ed ha mess il crap da fundament per ina democrazia ad interim represchentativa. V L’emprima giada dapi che la Republica helvetica ha fatg naufragi fan ils liberals il 1832/33 puspè in sboz per ina Constituziun federala democratica. Sin il maletg vegn quella svalitada sco «creatira malfurmada». Davosvart a dretga èn prominents liberals en acziun sco spendrers. Davantvart en il center sa rimnan els per il «battaisem d’urgenza» d’in novnaschì. Il dissegnader conservativ na dat a quel nagina schanza da surviver. Ludwig Adam Kelterborn (attribuì), caricatura davart la revisiun dal Contract federal da 1815, enturn 1833, litografia sin palpiri | Museum naziunal svizzer
RkJQdWJsaXNoZXIy MTMyNjA1